تاریخ باوری و اسطورۀ رهایی در رمان های رئالیسم سوسیالیستی ادبیات فارسی
Authors
abstract
مارکسیسم از جنبشهای اثرگذار و در عین حال مناقشهآمیز فکری و فلسفی در جهان معاصر است. بعضی منتقدان مارکسیسم نظریۀ تاریخ مارکس را فاقد خصلت علمی، بلکه ره یافتی دینی، تاریخ باورانه، اسطورهای و حتی ادبی دیدهاند. ازاین رو، فلسفۀ تاریخ مارکس را میتوان به مثابة متن روایی نگریست و با ابزارهای نقد ادبی تحلیل کرد. شیوۀ رئالیسم سوسیالیستی برای بسط آرمان های مارکسیستی در روسیه تدوین شد و در ایران نیز در میانه های دهۀ بیست شمسی در اوج اقتدار حزب توده رواج یافت. نگارندگان در این مقاله می کوشند با استفاده از ره یافت ساخت گرایانۀ تزوتان تودروف در تحلیل حکایت های دکامرون، شباهتهای ساختاری معروف ترین رمان های رئالیسم سوسیالیستی ایران، یعنی دختر رعیت، چشمهایش و همسایههارابا روی کرد تاریخ باورانۀ مارکس بررسی کنند. همۀ کنشهای رمانهای رئالیسم سوسیالیستی فارسی و فلسفۀ تاریخ مارکس را می توان براساس دستور زبان داستان تودروف در سه گزارۀ بنیادین و تکرارشونده که گذار از یک تعادل به تعادل پایدار دیگری است، تبیین کرد: 1. استقرار نظم نوین استبدادی یا سرمایه داری (تعادل)؛ 2. ظهور آگاهی و کنش انقلابی مبارزان و تودهها (عدم تعادل)؛ 3. وعده به تحقق قطعی و گریزناپذیر جامعۀ بی طبقه (تعادل).
similar resources
مبانی زیبایی‌شناختی رئالیسم سوسیالیستی
رئالیسم سوسیالیستی، در قلمرو هنر و ادبیات، نوعی زیبایی‌شناسی سیاسی است که قایل به وحدت مکانیکی اصول ایدئولوژیک و استتیک است. مباحث نظری این مکتب ادبی که پس از انقلاب اکتبر 1917م. در روسیه رخ داد برگرفته از آراء کارل مارکس، فردریش انگلس و ولادیمیر ایچ لنین است و رمان مادر ماکسیم گورکی بهترین الگوی هنری این جریان محسوب می‌شود. اصول اساسی رئالیسم سوسیالیستی در ماه اوت ـ سپتامبر 1934م. در مسکو تصوی...
full textتأملی بر جلوه های فرّه باوری در تاریخ بیهقی
یکی از مفاهیم بارز اساطیری که در ایران پس از اسلام نیز در میان عموم مردم و آثار مکتوب به حیات خویش ادامه داد، فرّهباوری است. بررسی جلوههای این اندیشه که در روندِ دگردیسی خود از دوران باستان به بعد، تغییراتی گوناگون در کیفیّت و کارکرد یافته است، یکی از زمینههای جذاب و سودمند پژوهشی است که ارزشهای تاریخی، جامعهشناختی، روانشناختی و حتی بلاغی بسیار دارد. بر اساس همین اهمیت، این مقاله بر آن است م...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فصلنامه نقد ادبیPublisher: دانشگاه تربیت مدرس
ISSN 1735-000X
volume 7
issue 27 2014
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023